Deel drie en nu echt, denk ik, over Ome Jan en Tante Bets

 Zoals ik al schreef, ik had een hele lieve tante Finie en een wat popi Jopie oom Rijk in Hilversum, met heel aardige neven en nichten, die ik ondertussen al meer dan vijftig jaar niet heb gezien, maar waar ik nog steeds enorme leuke herinneringen aan heb. Tante Fienie, een warm mens, een goede en warmbloedige moeke en een ome Rijk, die opeens vreemd ging. Mijn moeder kreeg er, na enorme telefoongesprekken met haar zus, het zuur van en stuurde mijn pa er op af, hij moest met hun zwager Rijk gaan praten. 

 (Overigens heb ik bij de Hilversumse familie de eerste en enige BN'er ooit ontmoet. Ene Herman Emmink, een grijs gelokte zanger, die kennis had aan een van mijn nichten. Hij staat nog steeds bekend als de zanger van "Tulpen uit Amsterdam", door sommige humoristen veranderd in bommen op Rotterdam")

Mijn ouwe heer deed dat, maar het geheel resulteerde uiteindelijk toch in een nare scheiding, maar goed, daar gaat het verhaal niet over.

Nee, het gaat over Ome Jan en Tante Bets en ja, hè, hè, eindelijk ben ik er. (Of is het nu hé, hé? Ik word niet goed van al die Franse accents.)

Zoals ik al schreef, logeerde ik in die tijd een aantal zomers bij die familie in Hilversum. Waren ze welgesteld? Nu ja, oom Rijk had een goed en lopend bedrijf, ze hadden een aardige auto, van de zaak, neem ik aan, ze hadden zelfs een zeilboot op de Funtus, een fraaie plas nabij Loosdrecht. Tot zover is het allemaal een beetje een Bob Evers verhaal, nietwaar? (voor de jeugdige lezertjes: de Bob Evers verhalen waren jongensboeken, die zich vaak op zeilboten in ons land en in verre lande afspeelden.)

Op een gegeven moment, tijdens een van die vakanties besloot men dat ik ook wel eens naar Amsterdam kon gaan, logeren bij Ome Jan en Tante Bets. Ik vond het al lang heerlijk, Amsterdam? Goh man, dat was toch wat. Ik bedoel, ik kwam uit een dorpje van niks, Hilversum was al een stad voor me, maar ja, Mokum? Whoaw. Zo geschiedde. Men bracht me naar de oom en tante. Ze woonden in de Rijnstraat. De Rijnstraat is een onderdeel van de Rivierenbuurt en wijk in A'dam zuid, een wijk die in de jaren '20 en '30 is gebouwd, als onderdeel van het plan Berlage. Het beroemdste gebouw in die wijk is 'De Wolkenkrabber' die aan het begin stond van de buurt. De wijk begon direct na de Berlage brug, vertakte zich in een Y vorm en vandaar uit  werden straten aangelegd en huizen gebouwd. (De beroemdste inwoner van plan Zuid, zoals het ook wel werd genoemd, is Anne Frank, die ja, ze woonde, voor haar onderduik, aan het Merwedeplein. Er zijn nog enkele filmfragmenten van haar zichtbaar, Tube misschien?)

Enfin, die wijk werd gebouwd, eigenlijk voor de middeninkomens. Leraren, politieofficieren, misschien defensie mensen, ambtenaren en dat soort goede en stevige vertegenwoordigers van ons land. Ome Jan behoorde daartoe, Hij was Commies zoals dat heette, een soort belastinginspecteur van de douane. Hij had aardig carrière gemaakt en was getrouwd met tante Bets, een vrouw, die net als tante Finie, een dienstje had gevonden, maar dan in A'dam. Ze kwam van oorsprong uit Bellingwolde, een boerendorp in het NO van Groningen. Het was een fijn stel mensen, die ik nooit heb horen kibbelen, nu ja, als 10 jarige let je daar ook niet zo op. Ze waren kinderloos gebleven en woonden op, geloof ik, twee hoog. Het nummer weet ik abso niet meer, maar ik weet dat de tram vlak bij hun woning een keerlus nam, lijn 25.

Hun woning was niet al te groot maar goed ingericht en ome Jan had ontzettend veel boeken, voornamelijk 'rode' boeken, oom Jan was 'van die rooien' zoals mijn pa met veel dedain placht te zeggen. Hij had de boeken van A.M. de Jong in huis, waaronder Frank van Wezels roemruchte jaren, een 'soldatenroman' met behoorlijk negatieve gedachten over het koninklijk huis en de toenmalige legertop. (Ik was te jong om het allemaal te begrijpen, 50 jaar later kocht ik het boek alsnog en heb toen en vaker gehuild van woede en gehuild van het lachen, een aanrader, nog steeds.)

Mijn oom had een week vakantie en we brachten heel veel tijd door op de fiets. Hij had het zadel van de fiets van Bets lager gezet en ik kon zo net bij de pedalen. We fietsten, misschien wel in twee etappes, langs de Omval, waar toen nog de Coca Cola fabriek stond en Oom Jan ging met mijn naar binnen en we keken hoe Cola gemaakt en gebotteld werd. Ik kreeg zelfs een flesje aangeboden. Coca Cola? Ik had het nog nooit gedronken, en tot op de dag van vandaag lust ik het nog steeds niet. (Nu ja, puur dan)

We gingen de Schellingwouder bruggen over, reden door het Waterland en hij vertelde de legende van de stompe torens van Ransdorp en Zunderdorp. Ik was sprakeloos over dat grote piratenschip dat met zijn enorme boegspriet, tijdens het overstag gaan, zomaar de spitsen van die twee kerktorens had afgemaaid. Uiteindelijk kwamen we bij de pont over het IJ, de pont was nog kolengestookt en we zagen al die graafwerkzaamheden ten oosten van het CS. 'Daar wordt een tunnel onder het IJ gegraven', vertelde oom, en daarnaast, zie je die oude gebouwen? Dat is de Marinierskazerne. Maar die zal spoedig wel opgedoekt worden, want de PvdA staat op voorsprong in de verkiezingen en dan zullen de militairen het wel gaan voelen.' Weinig kon ik bevroeden dat ik, een kleine twintig jaar later, bij het compleet vernieuwde Marine Etablissement zou gaan werken en dienen, als beroeps marine man.

 Ik hield van die twee mensen, heb ze nog wel eens vaker ontmoet, maar ja, toen was de afstand tussen provincie en stad nog echt een afstand. Ik heb afscheid genomen van oom Jan, op zijn sterfbed in het voormalige Burgerweeshuis, toen nog in gebruik als bejaarden tehuis. Tante Bets was al jaren her overleden, ik zat bij de marine, ja, soms ben je ver weg?

Maar, ik denk toch echt dat ik de liefde voor het fietsen en voor de regio rond de hoofdstad van hem heb mogen krijgen, hij was later mijn inspiratie, in ieder geval, zoals de Hilversumse familie mijn inspiratie voor lezen was. Ik ben beide families voor eeuwig dankbaar, daarvoor.

Maar goed, het ging eigenlijk allemaal over de bruiloft van het superstel, Esmée en Theo, maar dank aan Menno, een van de bruiloftsgasten!

Ome Jan en Tante Bets/Esmee en Theo (deel twee en komt nog meer)

 Korte inhoud van het voorafgaande:

Onze jongste dochter trouwde met een geweldige kerel, het huwelijksfeest was een fantastische ervaring en door een van de huwelijksgasten, die een speciaalzaak aan de Rijnstraat in A'dam Zuid uitbaat, kwamen allemaal herinneringen boven aan die Rijnstraat, van toen ik nog een jongen was van een jaar of tien.

Mijn moeder stamt uit een gezin van, voor zover ik me kan herinneren, acht kinderen. Zij was het oudste meisje, haar naam was Jantiena Roelfina, vernoemd naar beide ouders. Mijn grootouders, die ik, en die mij, nooit hebben gekend. Mijn grootmoeder, Jantiena, stierf op de dag van mijn geboorte en mijn grootvader, Roelof, stierf al ergens in de jaren dertig, Hij werd aangereden op een versmalling van een weggetje tussen Gasselte en Gasselternijveen, in de buurt van de boerderij van Plat. Zoiets is de familieoverlevering.

Mijn moeder heette Jantientje. Haar achternaam was Luis, da's een nare achternaam, maar verklaarbaar omdat, weer de familieoverlevering, de familie afstamde van ene Luiz, een officier, men zegt zelfs een generaal, die bij de Slag van Heiligerlee (in 1568) betrokken was geweest, de slag overleefde en onderdook bij een familie in de buurt en zijn naam overgaf aan zijn afstammelingen. Waar? Ik weet het niet, maar omdat de oudste broer van mijn moeder "Luie" heette, wat ook iets van Louis of Luiz kan betekenen, kan er een grond van waarheid in zitten.

Enfin, ze kwam dus uit een redelijk groot gezin, waarvan ome Luie de oudste was en ik geloof dat zij het derde kind en de eerste dochter was. Mag ik nog wat verder gaan over ome Luie Luis? Nu ja, het is mijn verhaal en als je het niet lezen wilt dan zij dat dan maar zo.

Ome Luie, we noemden hem Lu, had zijn been verloren in een ongeval, vraag me niet de details, ik weet het niet zeker , het verhaal wil dat het bij een treinramp was gebeurd. Maar goed, hij had een kunstbeen aangemeten gekregen, een origineel echt houten been. Hij vertelde erover in fraaie verhalen. Zo was hij eens van zijn 'kunstbeen leverancier' terug gekomen, had de trein/bus/tram gepakt met het nieuwe been onder zijn arm. Vrouwen en dames waren flauw gevallen. Een andere keer, in een trein, had iemand opgemerkt dat zijn sok was afgezakt. 'Oh ja', zei ome Lu, 'dat lossen we even op' en had een punaise in zijn sok gestoken en dat zo in zijn been. 'Ik had de coupe opeens helemaal voor me zelf', vertelde hij later glunderend. Hij was architect en aannemer en hij had voor zich en zijn vrouw, ze waren kinderloos een geweldig 'landhuisje' gebouwd, waar ik met mijn ouders nog een paar jaar heb gewoond.

Mijn moeder had een aantal zusters, waarvan tante Finie de liefste was. (Nu had mijn vader ook nog een zus die Finie heette en er was nog een andere schoonzus/peetzus/halfzus die dezelfde naam droeg ergens in de familie, dus helder is dat allemaal niet) \

Zoals het ging in de jaren eind 1920/begin 1930, zocht tante Finie een dienstje. Een baantje in een gezin, nu heet dat een 'au pair', maar toen was het een dienstje. Ze vond dat in Hilversum, de details heb ik niet, maar ze ontmoette daar ene Rijk, nu ja, Richard. De man was een groenteboer maar had later een groothandel in groente en fruit. Verliefd, verloofd, getrouwd en ze kregen vijf fijne kinderen, waarvan hun jongste, Richard geheten, twee jaar en vijf dagen ouder was dan ik was.

Mijn moeder en haar zus waren gek op elkaar en deden hun allerbest om de twee families bijeen te houden. Dat resulteerde in jaarlijkse, zomervakanties, bij elkaar logeren. Ik was nog zo jong en ik leerde de kinderen al goed kennen, een beetje bleekneusjes, die naar het platteland werdden gestuurd om kleur en voeding op te doen.

Later ging ik bij hen logeren in Hilversum. Ik werd helemaal gek. Die kinderen hadden STRIP boeken, Kuifje en Suske en Wiske stripboeken! (Toen nog in de originele blauw/rode uitvoeringen.) 

Stripboeken? Man, ongehoord in ons dorp en ik smulde, zoals ik af en toe nog kan smullen van de Kuifje en de Suske en Wiske boeken. Ze hadden ook een zeilboot en ik mocht mee varen op de Loosdrechtse plassen, man ze hadden alles! Het was een in mijn ogen een succes plaatje, we keken ;s avonds tv, naar Simon Carmiggelt onder andere, het waren heerlijke dagen.

Tot het plaatje uiteenviel, ome Rijk ging vreemd, met een jonger model.

Ome Jan en Tante Bets

 

ESMEE EN THEO

Het is rond drie uur op de eerste september 1985, het is een fraaie zondag middag en ik zit heerlijk op het gemak op onze bank naar de televisie te kijken. De benen op de salontafel, een mok koffie bij de hand en een koekje netjes op een schoteltje. Ik ben helemaal ontspannen, want Edith is die morgen net thuis gekomen uit het AMC met onze jongste dochter, nu dus net een dag oud.

Ik ben zo ontspannen omdat ze allebei net lekker in hun bed liggen, E, mijn lief, met een kopje thee en de jongste met een schone luier en ze heeft ook nog net een fles gehad en ze slaapt door alles heen.

De oervervelende en knorrige kraamverzorgster is net weg, wat een vervelende oude matrone was dat. (Ze zal lager vervangen worden door ene Marjan Hondecoeter, een vrolijk en bedrijvige en goedlachse tante)

Ik zap wat langs zenders, nu ja, toen moest je opstaan en allerlei knoppen op de tv indrukken en dan kom ik langs het WK wielrennen. Dan dat maar, jullie weten, ik ben geen echte liefhebber van wielrennen, toch? Maar, zoals het liedje gaat: wat is er op net twee? Een film met Doris Day of een nieuwe operette.

De baby groeit als kool, ze is vlot, slim, ze loopt wel redelijk laat, maar ze is wel net zo mooi als haar moeder. Ze wordt een peuter, een kleuter, een puber en een bakvis.

Kinderen opvoeden is moeilijk, period, zoals de meesten onder jullie wel weten. Het gaat met ups en downs. Nu was het opvoeden van die jongste voornamelijk ups, maar ook wel eens met een enkele down. Ze studeerde, maakte een rondje door den lande, maar kwam uiteindelijk weer in Amsterdam terecht, waar ze bij de zwerfkatten ging werken, bij ene Jans. Ze was daar heel erg enthousiast over en kletste de oren van ons hoofd over die baan. Waar ze ook onze oren mee amputeerde was een of andere lange slungel van de administratie, ene Theo, die veel achter de computers zat. Ik denk waarschijnlijk om allemaal computer games te doen, zoals formule 1 en dat soort zaken en ja, ze wilde met hem wel eens kennis maken.

Als vader weet je dat je je dochter ooit kwijt raakt, da's het leven, want zo is het natuurlijk, maar ja, dan hopelijk niet aan een of andere lange gozer van een of andere administratie. Maar die man bleek het helemaal te zijn. Maar goed, dat kennismaken is gelukkig genoeg dan wel gebeurd, ze zijn nu gelukkig een getrouwd stel, die baby van 38 jaar her en die lange en fijne kerel van die administratie. Geen dochter verloren, maar een zoon erbij, zo vinden wij dat.

"Dingetje van mijn speech"

Nu ja, de titel moet eigenlijk zijn: Esmée en Theo, maar ik leg het even uit. Onze jongste dochter, Esmée,  ik noem geen leeftijden, is afgelopen vrijdag, de vijftiende september, getrouwd met Theo, een van de beste mensen/mannen van de wereld en het is me een partij een top stel zeg!

Wat een geweldige dag was het, vol liefde en genegenheid, gezelligheid en heel veel sfeer. Maar ook heel goed verzorgd door kennissen van hen en ja, er was veel en lekker eten en drinken en zo. Kortom een feest zoals er nooit en is geweest. Ik hield nog een kleine speech, als vader van de bruid (HGDO) en ja, dat viel ook wel in goede aarde, hopelijk.

Ik wil mijn geliefden vooral bedanken voor het feest en de verzorgsters, een zus van Theo en haar buurvrouw, voor de giga organisatie, achter de schermen.

Soit. Ome Jan en Tante Bets. Ik kom er zo op. De moeder van mijn schoonzoon woont in Amstelveen, onze woonplaats, samen met Menno, een man die een speciaalzaak heeft in A'dam zuid, aan de Rijnstraat. Ze wonen aan de Meander, een straat die genoemd is naar haar bouwwijze, inspringend en uitspringend en daardoor leuke pleintjes creërend, met vaak overdekte en inpandige balkons. (En, om jaloers op te zijn, over het algemeen met een garage en een parkeerplek voor de deur.)

Die straat ligt tegen de A9 aan, tussen Badhoevedorp en Holendracht, die momenteel helemaal op de schep is. Ze wordt verbreed en ondertunneld. Tussen de Meander en die bewuste A9 stonden rijen ondenkbaar ijle populieren',  zegt de dichter Marsman, maar goed, in het kader van de motorische vooruitgang, zijn die gekapt en ja, de mensen in die flat hebben daar nu geweldige overlast van het geluid van het verkeer van op die hele drukke snelweg, de verbinding tussen A5, A10 en respectievelijk A2 en de A1, kortom, drukte zat. En ja, daar klagen de moeder en zijn stiefvader natuurlijk over, die misschien maar tweehonderd meter van ons af wonen.

Maar daar gaat het natuurlijk niet over, het gaat over mijn herinneringen aan die Rijnstraat en die zijn er vele. 

Maar goed, even kijken naar wat Ajax tegen Twente heeft gedaan, morgen gaat het verder over de Rijnstraat.